Τα ΓΑΚ Μαγνησίας από το 2017 έχουμε καθιερώσει τον εορτασμό της Απελευθέρωσης του Βόλου από τα ναζιστικά στρατεύματα Κατοχής στις 19 Οκτωβρίου 1944 με θέμα: «Ο Βόλος Ελεύθερος: 19 Οκτωβρίου 1944». Το αφιέρωμά μας περιλάμβανε έκθεση αρχειακού υλικού και εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού, Γυμνασίων και Λυκείων σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης, πάντα ανοικτές και δεκτικές στις προτάσεις μας.
Ο εορτασμός αυτής της επετείου είναι ένας θεσμός που καθιερώνεται σταδιακά τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα ξεκινώντας από την Αθήνα, όπου συνεργάζονται πολλοί φορείς κάθε φορά διοργανώνοντας πλήθος εκδηλώσεων. Θα ήταν ευχής έργο και στο Βόλο αυτό τον εορτασμό να αγκαλιάσουν περισσότεροι φορείς καταθέτοντας ο καθένας τη δική του συμβολή, με εκθέσεις αρχειακού υλικού, διαλέξεις, ιστορικούς περιπάτους, θεατρικές παραστάσεις, εικαστικές εκθέσεις κ.λπ. Είναι κοινή διαπίστωση ότι, ενώ η υπόλοιπη Ευρώπη γιορτάζει την απελευθέρωσή της από τις ναζιστικές δυνάμεις Κατοχής την Ημέρα Νίκης (8-9 Μαΐου 1945), στην Ελλάδα μέχρι πρόσφατα επιμέναμε μόνο στην κήρυξη του πολέμου. Χωρίς να παραβλέπουμε τον επίσημο εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου 1940 και την αναμφισβήτητη σημασία της για την εθνική μνήμη, μέσα από τον εορτασμό της Απελευθέρωσης μπορούμε να δώσουμε βαρύτητα στην Τοπική Ιστορία και στο πώς βίωσε την Κατοχή και τη βαρβαρότητα του κατακτητή ο κάθε τόπος, να αναδείξουμε τις ξεχωριστές προσπάθειες των κατοίκων, τις διώξεις και τις κακουχίες τους, την αντίστασή τους, το διωγμό των Εβραίων, και να δώσουμε έμφαση σε θέματα που δεν μνημονεύει η Σχολική Ιστορία.
Στα Γ.Α.Κ. υπάρχει πλούσιο αρχειακό υλικό για τη δεκαετία του ’40, το οποίο συνεχώς ανανεώνεται, φωτίζοντας αυτή την περίοδο από πολλές πλευρές. Επίσης, η Προφορική Ιστορία έχει συμβάλει πολύ προς αυτή την κατεύθυνση εμπλουτίζοντας τις ιστορικές πηγές της ταραγμένης αυτής δεκαετίας.
Η μέχρι τώρα εμπειρία μας στα ΓΑΚ από την ανταπόκριση του κοινού και κυρίως της εκπαιδευτικής κοινότητας στον εορτασμό του «Βόλος Ελεύθερος» είναι εξαιρετική. Φέτος ο covid-19 μπορεί να ανέτρεψε σε μεγάλο βαθμό το σχεδιασμό και τον προγραμματισμό των δράσεών μας, αλλά εμείς επιμένουμε και δεν θέλουμε να αφήσουμε αυτή την επέτειο να περάσει απαρατήρητη. Αξιοποιώντας λοιπόν την τεχνολογία, ετοιμάσαμε με τις ακούραστες συναδέλφους Αγγελική Νικολάου και Άλκηστη Σανιδά ένα ψηφιακό αφιέρωμα για την Απελευθέρωση διαχέοντας στη δημόσια σφαίρα την ιστορική πληροφορία μέσα από τις πολύτιμες αρχειακές μας πηγές, τις προφορικές μαρτυρίες και τη βιβλιογραφία. Δεν εξαντλούμε το θέμα, αλλά θίγουμε κάποιες σημαντικές πτυχές του.
Αννίτα Πρασσά
Προϊσταμένη Γ.Α.Κ. Μαγνησίας
