Η Άρτεμις Λεοντή είναι καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στην έδρα Κ. Π. Καβάφη των Τμήματων Κλασικών Σπουδών και Συγκριτικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Είναι συγγραφέας του βιβλίου Τοπογραφίες ελληνισμού (1995), και Εύα Πάλμερ Σικελιανού: Υφαίνονοντας τον μύθο μιας ζωής (2019, 2022) και μεταξύ άλλων συνεπιμελήτρια του τόμου Οι Ιθάκες τι σημαίνουν…. Αναγνώσεις του Καβάφη (2002). Ζει στο Ανν Αρμπορ, Μίσιγκαν.
Η διάλεξη είναι σε συνδιοργάνωση με την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων και Καταπολέμησης των Διακρίσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
H διάλεξη θα δοθεί στα αγγλικά και η συζήτηση μετά τη διάλεξη θα γίνει στα ελληνικά.
Σύνοψη
Σύνοψη
Μια μεγάλη κρύπτη με εκατοντάδες ερωτικά γράμματα της Εύας Πάλμερ (Σικελιανός, 1874-1952) από τις αρχές του 1900, κρυμμένη στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών από τη δεκαετία του 1970, είναι τώρα ανοιχτή για έρευνα. Ποια είναι η ιστορία του αρχείου και τι μπορούμε να μάθουμε διαβάζοντάς το ενάντια στη μακροχρόνια, επισφαλή ύπαρξή του στο πίσω γραφείο ενός ινστιτούτου που χρηματοδοτείται από την ΕΕ και το ελληνικό κράτος με σκοπό τη «συλλογή, έρευνα, τεκμηρίωση και δημοσίευση υλικού που σχετίζεται με Μικρασιάτες Έλληνες»;
Η συλλογή συνδυάζει αμοιβαία αλληλογραφία, φωτογραφίες και άλλα υλικά από τη σχέση της Πάλμερ με τη Natalie Clifford Barney, την Αμερικανίδα συγγραφέα και σαλονίστρα (διοργανώτρια συναντήσεων συγγραφέων, ποιητ(ρ)ιών, καλλιτεχνών με σκοπό τη δημιουργική συνδιαλλαγή), και πολλές άλλες γυναίκες των γραμμάτων και των τεχνών με τις οποίες ήταν στενά συνδεδεμένες. Στα υλικά αποτυπωνεται η ένταση των ρομαντικών τους δεσμών, και κυρίως η προσπάθειά τους να επαναφανταστούν τη συγγένεια, το ανήκειν και τις ροές του χρόνου. Τα χρονικά πλαίσια γάμου και αναπαραγωγής που συνδέονται με τους θεσμούς της οικογένειας και της ετεροφυλοφιλίας αντικαθίστανται από προκλητικές διαδικασίες εξερεύνησης που τίμησαν τη δυνατότητα μιας ζωής χωρίς σενάρια πράξεων και νέων μορφών κοινότητας σε έναν κόσμο που δεν είχε ακόμη έρθει. Η Πάλμερ και η Barney ήταν από τις πρώτες που οικειοποιήθηκαν εκ νέου το ελληνικό τοπωνύμιο «Λεσβία» ως έναν καταφατικό αυτοπροσδιορισμό. Η σχέση τους με την ποιήτρια Σαπφώ ενέπνευσε όχι μόνο την ποίηση και τις παραστάσεις, αλλά και επισκέψεις στη Λέσβο και τον Λευκά και, το 1907, τη μετακόμιση της Πάλμερ στον Λευκά και αργότερα στην Αθήνα, ως σύζυγος του Άγγελου Σικελιανού. Ήταν η μελέτη της ελληνικής μουσικής και το έργο της για τα Δελφικά Φεστιβάλ στον απόηχο της Μικρασιατικής καταστροφής που οδήγησε τον Οκτάβιο Μερλιέ να ανακτήσει μια μεγάλη στοίβα των επιστολών της από το σπίτι του Μπάρνεϊ στο Παρίσι το 1969 και να τις αρχειοθετήσει στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.
Αυτή η ομιλία ακολουθεί τις ανατροπές και τις στροφές της δημιουργίας του αρχείου της Εύας Πάλμερ, συμπεριλαμβανομένης της τρέχουσας κατάστασής του, και διαβάζει χειρόγραφα και αντικείμενα της συλλογής εστιάζοντας στις έμφυλες, συναισθηματικές, κοινωνικά αποκλίνουσες επιθυμίες που εκφράζουν και στις εναλλακτικές ιστορίες και την κοινωνία που φιλοδοξούν να δημιουργήσουν. Η έμφυλη και χρονική ασυμφωνία —και οι τυχαίοι συντονισμοί— της ύπαρξης αυτού του αρχείου, σε ένα ινστιτούτο αφιερωμένο στη μελέτη των Ορθοδόξων Χριστιανών στη Μικρά Ασία και τον ξεριζωμό τους στην Ελλάδα πριν από 100 χρόνια, στην πρώτη υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών του 20ου αιώνα, παρέχει ένα αναπόφευκτο πλαίσιο διερώτησης σχετικά με το εύρος του αρχείου του ελληνισμού του 20ού αιώνα και τους πόρους που κρύβει για την ενασχόληση με τη συγκρότηση του κοινωνικού σώματος στην επισφαλή παρούσα στιγμή.
