ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ & ΣτΕ ΑΠΑΞΙΩΝΟΥΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΕΣ ΜΙΚΡΟΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΧΩΡΑ

Μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα στο Πήλιο και τη Μαγνησία.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Τομέα Χωροταξίας ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ

Η εκτός σχεδίου δόμηση ασκεί πιέσεις στο φυσικό περιβάλλον (δάση, ακτές), δημιουργεί κινδύνους δασικών πυρκαγιών, αλλοιώνει το φυσικό τοπίο, και δημιουργεί προβλήματα από την απουσία υποδομών (δίκτυα δρόμων, ηλεκτροδότησης, ύδρευσης, αποχέτευσης, αποκομιδής απορριμμάτων, κ.α.). Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής είχε πρώτο θέσει το ζήτημα στη Βουλή πριν πολλά χρόνια από την εποχή Τρίτση στη δεκαετία του ’80. Ωστόσο, η υλοποίηση αυτού του στόχου, δηλ. ο περιορισμός ή/και κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης πρέπει να ακολουθήσει σωστά βήματα ώστε να παράγει ένα δίκαιο αποτέλεσμα για τους ιδιοκτήτες γης σε μια ευνομούμενη αστική δημοκρατία:
(α) Πρέπει πρώτα να έχουν οριοθετηθεί ικανοί χωρικοί υποδοχείς για την αναγκαία και προβλεπόμενη οικιστική ανάπτυξη, και μετά να προχωρήσουμε σε περιορισμό ή απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης.
(β) Ο περιορισμός ή/και κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης πρέπει να συμπεριλαμβάνει όλες τις ιδιοκτησίες γης ανεξαρτήτως μεγέθους (μικρά και μεγάλα οικόπεδα), ώστε να παράγει δίκαιο αποτέλεσμα για όλους.
Η κυβέρνηση της ΝΔ με σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων τα τελευταία δύο χρόνια έχει σταδιακά απαξιώσει τις μικρομεσαίες ιδιοκτησίες γης που βρίσκονται σε περιοχές εκτός σχεδίου σε όλη τη χώρα.
Ειδικότερα, αρχικά τον Δεκέμβριο 2020, παρά τις μεγάλες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης (ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και ΣΥΡΙΖΑ), και των επιστημονικών φορέων και συλλόγων (ΣΕΠΟΧ, ΣΑΔΑΣ, κ.α.), πέρασε στη Βουλή το νόμο για τον «Εκσυγχρονισμό της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας» [Ν. 4759/2020] του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ο νόμος αυτός της κυβέρνησης της ΝΔ είχε εξαιρετικά ταξικό πρόσημο, δημιουργώντας ανισότητες και διαχωρίζοντας τους μικρομεσαίους ιδιοκτήτες από τους μεγαλοϊδιοκτήτες: Προέβλεπε την κατάργηση της δόμησης εκτός σχεδίου μόνον για μικρές ιδιοκτησίες γης, μικρότερες των 4 στρεμμάτων (μικρά οικόπεδα των 750 τ.μ., 1.200 τ.μ. ή 2.000 τ.μ.), οι οποίες στο παρελθόν ήταν κατά παρέκκλιση άρτιες και οικοδομήσιμες εάν είχαν πρόσβαση από δρόμο. Αντιθέτως, το ΥΠΕΝ δήλωνε ότι «Δεν αλλάζει τίποτα για την εκτός σχεδίου δόμηση σε ιδιοκτησίες 4 στρεμμάτων και άνω, μέχρι την υιοθέτηση των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων». Επίσης, επέτρεπε την δόμηση εκτός σχεδίου για μεγάλες ιδιοκτησίες γης, οικόπεδα μεγαλύτερα των 8 στρεμμάτων, εφόσον η αξιοποίησή τους αφορούσε τουριστικές υποδομές. Στους μικροϊδιοκτήτες γης, που περιουσία τους απαξιωνόταν, έδινε περιθώριο 2 χρόνων από την ισχύ του νόμου για έκδοση οικοδομικής άδειας. Μέχρι τότε η κυβέρνηση Μητσοτάκη δήλωνε ότι θα έχουν ολοκληρωθεί τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια τουλάχιστον στις τουριστικές περιοχές, και αργότερα σε όλη την επικράτεια. Αυτό βέβαια ήταν σχεδόν αδύνατο, αλλά η κυβέρνηση το επικαλέστηκε προκειμένου να περάσει στα ‘μαλακά’ τη συγκεκριμένη αδικία στους μικροϊδιοκτήτες.
Σήμερα, δύο χρόνια μετά, δεν έχουν καν αρχίσει να εκπονούνται τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, ενώ η προθεσμία για έκδοση οικοδομικής άδειας στις μικροϊδιοκτησίες έχει λήξει. Ουσιαστικά έχουν απαξιωθεί τα μικρά οικόπεδα που βρίσκονται λίγο έξω από τους οικισμούς και έχουν πρόσβαση σε δρόμο. Το μέλλον είναι στους επενδυτές οι οποίοι θα αγοράσουν κοψοχρονιά πολλά τέτοια μικρά οικόπεδα, ιδιαίτερα στα τουριστικά νησιά μας, προκειμένου να συγκεντρώσουν έκταση μεγαλύτερη των 8 στρεμμάτων και να κτίσουν ξενοδοχεία, τουριστικά καταλύματα, κλπ. Αυτό δεν αποτέλεσε για εμάς έκπληξη διότι πάντα οι δεξιές κυβερνήσεις όπως της ΝΔ υπερασπίζονται τα μεγάλα συμφέροντα, αδιαφορώντας για τους μικρομεσαίους.
Έκπληξη αποτελεί η τελευταία απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, [Απόφαση υπ’ αριθμόν 176/2023] με την οποία καταργεί την εκτός σχεδίου δόμηση και σε ιδιοκτησίες μεγαλύτερες των 4 στρεμμάτων, οι οποίες δεν έχουν πρόσβαση από κοινόχρηστο δρόμο και δεν έχουν πρόσοψη τουλάχιστον 25 μέτρων. Αυτή η εξέλιξη δραματοποιεί περαιτέρω την κατάσταση. Διότι πρώτον, σε εκτός σχεδίου περιοχές δεν είναι νομικά σαφές, ποιοι δρόμοι είναι «κοινόχρηστοι» και ποιοι είναι ιδιωτικοί. Επομένως, με δεδομένο ότι τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια και οι μελέτες χαρακτηρισμού δρόμων σε εκτός σχεδίου περιοχές θα καθυστερήσουν χρόνια τουλάχιστον άλλα τέσσερα χρόνια, υπάρχει αδυναμία έκδοσης οικοδομικών αδειών και αναστολή κάθε οικοδομικής δραστηριότητας για μεγάλη χρονική περίοδο, φρένο στις αγοραπωλησίες, και απαξίωση της περιουσίας των ιδιοκτητών γης.
Πρόκειται για μία απρόσμενη, βίαιη και με καταστροφικές συνέπειες απόφαση για τις εκτός σχεδίου περιοχές συνολικά. Ειδικότερα για τη Μαγνησία, στο Πήλιο όπου καθυστερεί και η οριοθέτηση των οικισμών, αλλά και σε παραθαλάσσιες περιοχές του Παγασητικού θα υπάρξει φρένο στην οικιστική και τουριστική ανάπτυξή τους, και μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα αδικίας των ιδιοκτητών.
Το μέλλον φαίνεται να είναι πάλι σήμερα στους επενδυτές οι οποίοι θα αγοράσουν για ψίχουλα πολλά τέτοια οικόπεδα που δεν έχουν πρόσβαση σε κοινόχρηστο δρόμο, ιδιαίτερα στα τουριστικά νησιά μας και τις τουριστικές περιοχές όπως το Πήλιο, προκειμένου να συγκεντρώσουν μια μεγάλη ενιαία οικοπεδική έκταση που θα φτάνει μέχρι εκεί όπου υπάρχει πρόσβαση από έναν επίσημα χαρακτηρισμένο «κοινόχρηστο» δρόμο.
Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής καλεί την κυβέρνηση να σταματήσει να κρύβεται πίσω από τις αποφάσεις του ΣτΕ και να πάρει ξεκάθαρη θέση. Μέχρι να ολοκληρωθούν οι σχετικές πολεοδομικές μελέτες σε όλη την επικράτεια, πρέπει μέσω νέας νομοθετικής ρύθμισης, να απενεργοποιήσει άμεσα τη ‘βόμβα’ της καθολικής καταστροφής του δικαιώματος αξιοποίησης των εκτός σχεδίου μικροϊδιοκτησιών των πολιτών.