Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: Η περίπτωση των «Μάηδων της Μακρινίτσας Πηλίου», 7, 8, 9 & 10 Σεπτεμβρίου 2023
Οι Εκδηλώσεις εντάσσονται στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 20 χρόνια από την υιοθέτηση της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής κληρονομιάς (UNESCO 2003)
Το τετραήμερο δράσεων και εκδηλώσεων «Επιτελεστικά δρώμενα και Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: Η περίπτωση των «Μάηδων της Μακρινίτσας Πηλίου» έχει σαν σκοπό να λειτουργήσουν ως μια πανελλήνια συνάντηση με εστίαση στην εκπαίδευση και την ενημέρωση των πολιτών αλλά και όλων των ενδιαφερομένων για θέματα άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και επιτελεστικών δρώμενων. Στο τετραήμερο δράσεων και εκδηλώσεων θα υλοποιηθούν παρουσιάσεις βιβλίων, εκθέσεις, εργαστήρια, διαλέξεις και τέλεση σχετικών επιτελεστικών δρώμενων. Επιπρόσθετα η δράση θα συμβάλλει στην τεκμηρίωση επιτελεστικών δρώμενων από όλη την Ελλάδα που ήδη έχουν εγγραφεί στον Εθνικό Κατάλογο για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά ή για άλλα στοιχεία που στο μέλλον θα ακολουθήσουν τη διαδικασία εγγραφής. Στο τετραήμερο δράσεων και εκδηλώσεων θα συμμετέχουν με τον θίασο και τους αντίστοιχους μουσικούς, οι «Μάηδες της Μακρινίτσας», οι «Γενίτσαροι και Μπούλες της Νάουσας» και τα «Αργκουτσιάρια (Kαρναβάλια Κλεισούρας»). Αποτελεί δε ακόμη μια δράση στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 20 χρόνια από την υιοθέτηση της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής κληρονομιάς (UNESCO 2003).
Ειδικά στις δράσεις που αφορούν τον τομέα της εκπαίδευσης με την υλοποίηση της διημερίδας «Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά (ΑΠΚ) και επιτελεστικά δρώμενα» (9-10/9/23) θα συμμετέχουν μέλη ΔΕΠ Ελληνικών Πανεπιστημίων, ερευνητές/τριες και εμπειροτέχνες που ασχολούνται με τα επιτελεστικά δρώμενα και την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά. Η διημερίδα αυτή πιθανά μπορεί και να λειτουργήσει ως αφετηρία για συνεργασίες και τη δημιουργία Άτυπης Ομάδας Επιτελεστικών Δρώμενων Ελλάδος, εγγεγραμμένων στον Εθνικό Κατάλογο για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά αλλά και ως αφορμή για την τέλεση δρώμενων από όλη την Ελλάδα στη Μακρινίτσα και σε άλλες πόλεις στο μέλλον. Τέλος τα αποτελέσματα της δράσης αυτής θα αποτυπωθούν σε ένα συλλογικό τόμο με θέμα «Επιτελεστικά δρώμενα και Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά».
Οι τετραήμερες εκδηλώσεις έχουν τίτλο «Επιτελεστικά δρώμενα και Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: Η περίπτωση των «Μάηδων της Μακρινίτσας Πηλίου» και υλοποιούνται από τον Φορέα Πολιτισμού Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος & Αλμυρού, «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος», το Ινστιτούτο Προστασίας και Μελέτης Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Μακρινίτσας Πηλίου με τον διακριτικό τίτλο «ΟΙ ΜΑΗ∆ΕΣ ΤΗΣ ΜΑΚΡΙΝΙΤΣΑΣ Α.Μ.Κ.Ε.», τον Δήμο Βόλου και την Περιφέρεια Θεσσαλίας – Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας & Βορείων Σποράδων.
Οι δράσεις πραγματοποιούνται με τη συνεργασία της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς – Τμήμα Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Διαπολιτισμικών Θεμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού,το Εργαστήριο Λαογραφίας & Κοινωνικής Ανθρωπολογίας της Σχολής Κλασσικών & Ανθρωπιστικών Επιστημών του Δ.Π.Θ., την Ακαδημία Λαϊκού Πολιτισμού & Τοπικής Ιστορίας – Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μακρινίτσας και το Μουσείο Βυζαντινής Τέχνης και Πολιτισμού Μακρινίτσας.
Τέλος η επιστημονική επιτροπή που σχεδίασε την διημερίδα είναι ο Μανόλης Γ. Βαρβούνης, Κοσμήτορας της Σχολής Κλασσικών & Ανθρωπιστικών Επιστημών του Δ.Π.Θ., Καθηγητής Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας & Λαογραφίας Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, η Μαρία Γκασούκα, Ομότιμη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου, η Νάντια Μαχά – Μπιζούμη, Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας: Λαϊκής τέχνης, η Σταυρούλα Βίλλυ Φωτοπούλου, Διευθύντρια Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ΥΠΠΟΑ και ο Δρ Αλέξανδρος Καπανιάρης, Διδάσκων στο Τμήμα Επικοινωνίας & Ψηφιακών Μέσων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.
Καλούνται τα μέλη πολιτιστικών φορέων ή μέλη των διοικητικών συμβουλίων ή κάθε ενδιαφερόμενος/η για τη δια ζώσης συμμετοχή τους στο τετραήμερο του προγράμματος «Επιτελεστικά δρώμενα και Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: Η περίπτωση των «Μάηδων της Μακρινίτσας Πηλίου» από 7 έως 10/9/23.
Όσοι και όσες ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν ειδικά τις εργασίες της διημερίδας «Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά (ΑΠΚ) και επιτελεστικά δρώμενα» που θα πραγματοποιηθεί από 9-10/9/23 πρέπει να συμπληρώσουν την παρακάτω φόρμα έως 5 Σεπτεμβρίου 2023 στην διεύθυνση: https://forms.gle/DNRSDAsXmv6u5SWd6 Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να αναζητήσετε στο επίσημο πρόγραμμα.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου 2023
12:00 – 14:00
Αίθουσα εκδηλώσεων του π. Δημοτικού Σχολείου Μακρινίτσας – «Οι Μάηδες της Μακρινίτσας – ΑΜΚΕ»
Παρουσίαση του εκπαιδευτικού χώρου και του εκπαιδευτικού προγράμματος για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά και τους Μάηδες της Μακρινίτσας Πηλίου
20:00 – 22:00
Πλατεία Μακρινίτσας
Παρουσίαση δρώμενου στην Πλατεία της Μακρινίτσας «Οι Μάηδες της Μακρινίτσας», αφιερωμένο στους Βαγγέλη Χράπαλο και Λευτέρη Μαρέ.
Παρασκευή 8 Σεπτεμβρίου 2023
19:00 – 21:00
Αίθουσα εκδηλώσεων του π. Δημοτικού Σχολείου Μακρινίτσας – «Οι Μάηδες της Μακρινίτσας – ΑΜΚΕ» ή πλατεία Μακρινίτσας
Παρουσίαση του βιβλίου «Οι Μάηδες της Μακρινίτσας, Μια λαϊκή τελετουργία στο Πήλιο» εκδόσεων Επίκεντρο σε επιστημονική επιμέλεια του Αλέξανδρου και σε κείμενα των: Μ. Γ. Βαρβούνη, Μ. Γκασούκα, Κ. Δρυγιαννάκη, Α. Καπανιάρη, Ν. Μαχά – Μπιζούμη, Β. Μπαντελά, Ι. Πραντσίδη, Ν. Τσούκα.
21:00 – 22:00
Πλατεία Μακρινίτσας
Παρουσίαση δρώμενου στην Πλατεία της Μακρινίτσας Αργκουτσιάρια (Καρναβάλια Κλεισούρας)
Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου 2023
09:00- 09:30 Προσέλευση – Εγγραφές
09:30- 10:00 Χαιρετισμοί επισήμων και διοργανωτών
Συνεδρία Α’: Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: θεωρητικό πλαίσιο
Προεδρείο:
Μανόλης Γ. Βαρβούνης, Κοσμήτορας της Σχολής Κλασσικών & Ανθρωπιστικών Επιστημών του Δ.Π.Θ., Καθηγητής Εθνολογίας στο Τμήμα Ιστορίας & Λαογραφίας Δ.Π.Θ.
10:00 – 10:20
Σταυρούλα (Βίλλυ) Φωτοπούλου, Διευθύντρια Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ΥΠΠΟΑ
Η σύμβαση για τη διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO 2003)
Γενικές αρχές και καλές πρακτικές
10:30 – 10:50
Νίκος Τσούκας
Πρόεδρος Κοινότητας Μακρινίτσας Πηλίου 1990 – 2002
Ο σχεδιασμός και οι δράσεις του Ινστιτούτου Προστασίας και Μελέτης Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Μακρινίτσας Πηλίου, «ΟΙ ΜΑΗΔΕΣ ΤΗΣ ΜΑΚΡΙΝΙΤΣΑΣ ΠΗΛΙΟΥ – ΑΜΚΕ» ως μια πρωτοβουλία ενίσχυσης και δικτύωσης της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ομάδα επιτελεστικών δρώμενων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς)
Συνεδρία Β’ : Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά και επιτελεστικά δρώμενα
Προεδρείο:
Σταυρούλα (Βίλλυ) Φωτοπούλου, Διευθύντρια Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ΥΠΠΟΑ
11:00 – 11:20
Μανόλης Γ. Βαρβούνης, Κοσμήτορας της Σχολής Κλασσικών & Ανθρωπιστικών Επιστημών του Δ.Π.Θ., Καθηγητής Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας & Εθνολογίας Δ.Π.Θ.
Δρώμενα και λαϊκές γονιμικές τελετουργίες της Άνοιξης
11:30 – 11:50
Μαρία Γκασούκα
Ομότιμη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου
Παρενδυσία, μεταμφίεση, παραπλάνηση στους Μάηδες της Μακρινίτσας
12:00 – 12:30 Διάλλειμα για καφέ
12:30- 12:50
Νάντια Μαχά – Μπιζούμη
Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας (Λαϊκής τέχνη)
Η εκφραστική και αφηγηματική δυναμική του ενδεδυμένου σώματος στα λαϊκά δρώμενα. Η περίπτωση των “ζεϊμπέκων” στους Μάηδες της Μακρινίτσας.
13:00 – 13:20
Γιάννης Πραντσίδης
τ. Επίκουρου καθηγητή του Τ.Ε.Φ.Α.Α. του Α.Π.Θ.
Δρώμενα και χορός – η περίπτωση των «Μάηδων» της Μακρινίτσας
13:30 – 13:50
Βαγγέλης Μπαντελάς
Κοινωνικού Ανθρωπολόγου, Εκπαιδευτικού Μουσικής
Οι μουσικές φόρμες των σκοπών σε λαϊκά δρώμενα: Η περίπτωση των Μάηδων της Μακρινίτσας
14:00 – 14:20
Κωστής Δρυγιαννάκης
Συνθέτης
Ζουρνάδες και Νταούλια στους Μάηδες της Μακρινίτσας: Σκόρπιες σημειώσεις μιας ανολοκλήρωτης έρευνας
14:30 – 16:00 Διάλλειμα για γεύμα (μπουφές)
Συνεδρία Γ’: Επιτελεστικά δρώμενα στον Εθνικό Ευρετήριο για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά
Προεδρείο:
16:00 – 16:20
Δρ Αλέξανδρος Καπανιάρης, Διδάσκων στο Τμήμα Επικοινωνίας & Ψηφιακών Μέσων Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.
Νίκος Τσούκας
Πρόεδρος Κοινότητας Μακρινίτσας Πηλίου 1990 – 2002
Επιτελεστικά δρώμενα και Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: Η περίπτωση των «Μάηδων της Μακρινίτσας Πηλίου».
16:30 – 16:50
Τόσιος Αριστείδης, Πρόεδρος Ομίλου, για την Προστασία και Προβολή των Χορών και του Εθίμου της Νάουσας Γενίτσαροι και Μπούλες
Γενίτσαροι και Μπούλες» της Νάουσας
17:00 – 17:20
Νικόλαος Δ. Σιώκης, Δρ Ιστορίας Ελληνισμού του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης,
Έθιμα του Δωδεκαημέρου στην Κλεισούρα Καστοριάς: Το δρώμενο των Αργκουτσιαριών (καρναβαλιών) της Κλεισούρας.
17:30 – 17:50
Αλεξανδρίδης Κωνσταντίνος
Ηθοποιός, ερευνητής του εθίμου και Πρόεδρος του «Ελληνικού Σωματείου Διάσωσης & Διάδοσης της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς “Οι Μωμόγεροι”»
Μωμοέρια, ένα έθιμο του Δωδεκαημέρου
20:00 – 22:00
Πλατεία Μακρινίτσας
Εγκαίνια Έκθεσης του Πάνου Σκλαβενίτη
Το #thehead | Zéte εγκαθίσταται στην πλατεία της Μακρινίτσας.
Η σύγχρονη τέχνη στέκεται δίπλα στην ιστορία και τη φύση.
Συμμετέχοντες: Δημήτρης Αμελαδιώτης, Εύα Κολιοπάντου, Άγγελος Μανιάτης, Στέφανος Χανδέλης.
Το έργο δημιουργήθηκε κατόπιν ανάθεσης από τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
21:00- 22:30
Παρουσίαση δρώμενου στην Πλατεία της Μακρινίτσας «Γενίτσαροι και Μπούλες» της Νάουσας
Παραδοσιακό πρόγραμμα με ζουρνάδες και νταούλια του Πηλίου στην Πλατεία της Μακρινίτσας Πηλίου
Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2023
Ιερός Ναός κοιμήσεως Θεοτόκου Μακρινίτσας (08:00 – 10:00)
Αρχιερατική θεία λειτουργία, χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνατίου.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1 (10:30 – 12:00)
Δημοτικό Σχολείο Μακρινίτσας
Χριστίνα Ηλιάδη
Φιλόλογος- Διευθύντρια 4ου ΕΠΑΛ Λάρισας, Μεταπτυχιακό Διοίκηση Πολιτιστικών Μονάδων ΕΑΠ
Εκπαιδευτικά προγράμματα, άυλη πολιτιστική κληρονομιά και μουσεία
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2 (10:30 – 12:00)
Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μακρινίτσας
Δρ Αλέξανδρος Καπανιάρης, Διδάσκων στο Τμήμα Επικοινωνίας & Ψηφιακών Μέσων Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.
Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά και Ψηφιακή Λαογραφία: Εργαλεία, Εφαρμογές και σύγχρονες νέες τεχνολογίες – Παρουσίαση εκπαιδευτικού προγράμματος για τους Μάηδες της Μακρινίτσας Πηλίου.
9:00- 10:30
Πλατεία Μακρινίτσας
Παραδοσιακό πρόγραμμα με ζουρνάδες και νταούλια του Πηλίου
Ολοκλήρωση των Εκδηλώσεων
