Για τον ΑΝΤ. ΛΙΒΑΝΗ
(Ένα κείμενο που δημοσιεύθηκε στα σημερινά ΝΕΑ):
Μια αμφιλεγόμενη μεγάλη πολιτική προσωπικότητα, ο Αντώνης Λιβάνης, έφυγε από τη ζωή το βράδυ της Τετάρτης, και μαζί έκλεισε ένα ολοκληρο κεφάλαιο της νεώτερης πολιτικης ιστορίας της χώρας, αυτής που τέλος πάντων είναι συνδεδεμένη με την ανοδο και την πτώση του ΠΑΣΟΚ, τον Ανδρέα Παπανδρέου, άλλα και μετέπειτα. Η σχέση του με τον Ανδρέα, την οποια παρακολουθησα επί πολλά χρόνια ως ρεπορτερ, πέρασε από πολλές διακυμάνσεις, είχε σκαμπανεβάσματα σοβαρά, αλλά και περιόδους απολυτης ταύτισης, εξ αιτίας των οποίων ο Λιβανης, υπηρξαν εποχές που διοίκησε τη χώρα από το παρασκήνιο είτε ως διευθυντής του πολιτικου γραφείου του πρωθυπουργου από το 1981-1989 είτε ως υπουργός Επικρατείας από το 1993 ως το 1996.
Σε σφοδρή κόντρα πολλές φορές με το κομματικο κατεστημένο της Χαριλάου Τρικούπη, φανηκε να δικαιώνεται στη δυση της ζωής του, όταν στον εκδοτικο του οίκο, προσελήφθη ενας εξ εκείνων που ερχόταν συχνά σε συγκρουση την εποχή της παντοδυναμίας του, ο Κώστας Λαλιώτης.
Παροιμιώδης ωστόσο ήταν η διαμάχη του με τον Μένιο Κουτσόγιωργα με αντικειμενο την ασκηση επιρροής στον Ανδρέα Παπανδρέου, μάχη από την οποια βγήκε νικητής όταν ο πρώτος αυτοεξουδετερώθηκε με την εμπλοκή του στην υπόθεση Κοσκωτά. Ηταν μια διαμάχη που ερχόταν από την περίοδο του “πρώϊμου” ΠΑΣΟΚ και είναι γνωστό ότι το 1981 έδωσε προσωπική μάχη στην Αχαία υπερ του Γιώργου Παπανδρέου πρωτοεμφανιζόμενου τότε ως υποψηφίου για να υποσκελίσει τον ανθυποψήφιό του στην ίδια περιφέρεια, θεωρουμενο ως “αχαιάρχη”, Μένιο Κουτσόγιωργα. Ο τελευταίος ουδέποτε του συγχώρησε ότι εξ αιτίας αυτής της του της ανάμειξης, ο Γ. Παπανδρέου βγήκε πρώτος σε σταυρούς προτίμησης αφήνοντας τον πολλες χιλιάδες ψήφους πισω του.
Άνθρωπος ήπιων φαινομενικά τόνων, χρησιμοποιήθηκε από τον Ανδρέα ως γέφυρα για την διευθέτηση των σχέσεων της κυβέρνησης με τα παλιά “τζάκια” της χώρας, αποστολή την οποια έφερε εις πέρας με μεγάλη επιτυχία, και εξ αιτίας της οποίας, “αποκομισε” την διαχρονική φιλική σχέση με τον επιχειρηματία Βαρδή Βαρδινογιάννη. Και πρέπει εδώ να αναφερθεί ότι είχε προκαλέσει βαθύτατη εντυπωση και πλήθος συζητήσεων εντός του ΠΑΣΟΚ, μια φωτογραφία του παραμονές εκλογών, η οποια τον απαθανάτιζε να σκυβει και να φιλάει το χέρι του Βαρδινογιάννη. Το δόγμα του ήταν “στη ζωή μόνο οι φίλοι υπάρχουν, αυτούς να προσέχεις”.
Είναι απειρες οι περιπτώσεις παρεμβάσεων του, πάντοτε για το “καλό” του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα, και πάντοτε στο όνομα του Ανδρέα, την εποχή της παντοδυναμίας του. Άλλα είναι και απολυτως παραδεκτό, ότι σε περιόδους μείζονων κρίσεων, λειτούργησε καταλυτικά για να πέσουν οι τόνοι μεταξύ των δυο εναλλασσόμενων στην εξουσία πολιτικών δυνάμεων, του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Ήταν πάντοτε υπερ της διατήρησης ανοιχτών διαύλων μεταξυ των δυο κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων της χώρας, και γνωρίζω ότι οι διαυλοι αυτοι εμειναν ανοιχτοί ακόμη και την περιοδο του “βρώμικου ΄89”, παρ΄οτι πρωθυπουργός ήταν ο Κ. Μητσοτάκης και υποδικος ενώπιον του Ειδικου Δικαστηρίου ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ενδεικτικό της τακτικης του αυτής, ήταν ότι διατηρησε ανοιχτους διαύλους επικοινωνίας ακομη και με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, παρά το γεγονός ότι ο Ανδρέας τον είχε “αδειάσει” το 1985, επιλέγοντας για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Χρήστο Σαρτζετάκη. Θεωρείται ότι συνέβαλε αποφασιστικά, ώστε το 1993, με την επανεκλογή του, ο Ανδρέας να κλείσει οριστικά το δρόμο στην παραπομπη του Κ. ΜΗτσοτάκη σε Ειδικό Δικαστήριο για το σκάνδαλο της ΑΓΕΤ Ηρακλής.
Στη διαμάχη για την διαδοχή του Ανδρέα τον Ιανουάριο του 1996 αν και αποδυναμωμένος και εκτός πια του κομματικου παιχνιδιου, τάχθηκε σαφώς υπερ του Γεράσιμου Αρσένη και κατά του Κώστα Σημίτη, θεωρώντας ότι ο “εκσυγχρονισμός” θα αποτελουσε την ταφόπλακα για το ΠΑΣΟΚ. Στην επικράτηση Σημίτη, απάντησε με τον σχηματισμό γυρω του μιας ομάδας από στελέχη του λεγόμενου “εθνικοπατριωτικού” βραχιονα του κομματος, στηριξε εκδοτικές προσπάθειες που πολέμησαν μέχρι τέλους τον Κ. Σημίτη, και κάποια στιγμή πηρε αποστάσεις από το ΠΑΣΟΚ και ταυτόχρονα έκανε την επιλογή να ανοιξει διαύλους επικοινωνίας με τον νέο αρχηγό της ΝΔ, Κώστα Καραμανλή.
Υποστηρίζεται βασιμα ότι ήταν δικη του ιδέα να προταθεί, μετά από εντατικές διαβουλεύσεις με τους Π. Μολυβιάτη και Πρ. Παυλόπουλο, από τη ΝΔ του Κ. Καραμανλή ο Κάρολος Παπούλιας ως προεδρος της Δημοκρατίας 2005 -επιλογή που θα υπηρετούσε και την πολιτική του διεμβολισμού του ΠΑΣΟΚ, στη λογική του κεντρώου άνοιγματος που θα επιχειρουσε ο τότε πρωθυπουργός.
Και αυτό ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι προεδρος πλέον του ΠΑΣΟΚ ήταν ένας ακομη Παπανδρέου- ο Γιώργος. Παρά την κοινή πολιτική τους καταγωγή, παρά το γεγονός ότι είχε στηρίξει το ‘ 81 τον Παπανδρέου εναντι του Κουτσόγιωργα, και παρά κυρίως το καταλυτικό γεγονός ότι ο Γιώργος ήταν γιος του Ανδρέα, ουδέποτε η σχέση μεταξύ τους είχε θετικό πρόσημο: ο Αντώνης Λιβάνης δεν θεώρησε ποτέ τον Γιώργο ικανό να διοικήσει τη χώρα, ο Γιώργος πιστευε ότι “δουλευε” συνεχώς σε βάρος του και υπερ της δεξιάς, εξ ου και τα δηλητηριώδη σχόλια αμφοτέρων. Εντυπα της επιρροής του εχουν κατηγορήσει τον Γ. Παπανδρέου για εθνική μειοδοσία, προδοσία κ.λπ. Τόσο που το tweet του Γιώργου μετά την αναγγελία του θανάτου του Λιβάνη, να προκαλέσει στους γνωρίζοντες την πραγματική υφή της “σχέσης” τους, χαμογελα συγκατάβασης…
Στην τελευταία φάση της ζωής του γοητεύθηκε -και αυτός!- από τον Αλέξη Τσίπρα, για τον οποιο έλεγε ότι “ο μικρος το’χει”. Του “θυμιζε” τον Ανδρέα στα νιάτα του. Ως εκ τουτου στήριξε με τα εντυπα που εξέδιδε ο εκδοτικός του οίκος, την προσπαθεια του “μικρού” να ανέβει στην εξουσία, επέτρεψε στον γιό του Ηλία, να εκτεθεί με τον ΣΥΡΙΖΑ (πολλαπλώς, ακόμη και ως αποτυχών υποψηφιος στη Β’ Αθήνας) παρά το “βαρύ’” του ‘ονομα, και -τί κατάληξη- εφέτος αποδέχθηκε να μετάσχει και αυτός, εκών άκων, στην λεηλασία του ΠΑΣΟΚ από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ουδείς ξεχνάει ότι ξαφνικά, στην τελευταία συγκέντρωση στο σπιτι του στην Κηφισιά για την ονομαστική του εορτη, τον φετινό Γεναρη, εμφανίστηκε από το πουθενά ο Αλ. Τσίπρας με το σύνολο σχεδόν του υπουργικου συμβουλίου να του ευχηθουν τα χρόνια πολλά. Και να φωτογραφηθούν χαριεντιζόμενοι με πολλά από τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που όπως κάθε χρόνο τέτοια ημέρα, του Αγίου Αντωνίου, τον επισκέπτονταν για να του υποβάλλουν τις ευχές τους.
Ωστόσο και παρά το γεγονός ότι για όλους ισχύει η ρήση του Δημοσθενη “προς γαρ το τελευταίον εκβάν, έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται”, ουδείς μπορει να παραγνωρίσει για τον Αντώνη Λιβάνη ότι υπήρξε ένας βαθιά δημοκρατικός άνθρωπος που αγωνίστηκε κατά της δικτατορίας των συνταγματαρχών (εξαιτίας της δράσης του μάλιστα, εξορίστηκε για πέντε χρόνια),και ότι κέρδισε τον σεβασμό των φίλων και των εχθρών του για την αφοσιωσή του στον Ανδρέα Παπανδρέου. Αυτή του η αφοσιωση, σε συνδυασμό με τις ομολογημένα αριστες ικανότητές του στην διευθέτηση κρίσεων είτε αφορουσαν σε κυβερνητικά ζητήματα είτε εσωκομματικές κόντρες, ήταν που στοίχειωσαν όλους τους μετά τον Ανδρέα, πρωθυπουργους της χώρας, που “δεν είχαν ένα Λιβάνη δίπλα τους”.
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ
