Του Κωνσταντίνου Λούλη,
Γενικού Γραμματέα Υπ. Τουρισμού
Ο συκοφάντης δεν είναι «φρούτο» της εποχής μας. Ως γνωστόν, έκαμε την εμφάνισή του στην αρχαιότητα και συνδέθηκε με την εμπορία και διακίνηση ενός σημαντικού για την εποχή – και πραγματικού – φρούτου, των σύκων. Ησαν, λοιπόν, οι συκοφάντες, εκείνοι, οι οποίοι προέβαιναν σε ψευδείς καταγγελίες σχετικά με την απόκρυψη ή παράνομη διακίνηση των σύκων (εξ ου και συκοφάντες).
Ο συκοφάντης στην αρχαιότητα ήταν από τα περισσότερο περιφρονούμενα άτομα και ο στιγματισμός τους για την ατιμωτική συμπεριφορά τους ήταν ανεξίτηλος. Ιδιαίτερα στον χώρο της πολιτικής, εθεωρείτο απόβλητος. Η στάση αυτή της κοινωνίας απέναντι στον συκοφάντη διατηρήθηκε μέχρι τις ημέρες μας, ο δικός μας, μάλιστα νόμος, όπως άλλωστε και οι περισσότεροι ξένοι, χαρακτηρίζουν και κατατάσσουν τη συκοφαντία στα λεγάμενα «ατιμωτικά» αδικήματα προβλέποντας βαρείες ποινές και στερήσεις δικαιωμάτων.
Παρά ταύτα, το φαινόμενο ουδέποτε εξέλιπε. Στις μέρες μας, ιδιαίτερα, φαίνεται ότι κάποια ανακλαστικά και κάποιες αναστολές έχουν αμβλυνθεί κι έτσι εξηγείται το γεγονός, ότι ρέπουν προς την αθλιότητα αυτή όλο και περισσότεροι άνθρωποι, μερικοί, μάλιστα, κατά συνήθεια και «κατ’ εξακολούθηση». Ακόμη η συκοφαντία πέρασε στις μέρες μας στην πολιτική πρακτική και χρησιμοποιείται με κάθε ευκολία για την απόκτηση πολιτικών ωφελημάτων και πλεονεκτημάτων με τη σπίλωση πολιτικών αντιπάλων ή και άλλων προσώπων, που για τον άλφα ή βήτα λόγο προκαλούν τον φθόνο, την ζηλοτυπία, την κακότητα του συκοφάντη.
Ο συκοφάντης υπήρξε πάντοτε δόλιος και κακόβουλος, Διότι ενσυνείδητα εφεύρε και κατασκεύασε τις ψευδείς κατηγορίες με αποκλειστικό σκοπό να βλάψει υπολήψεις και να αποκομίσει οφέλη (όχι, αναγκαστικά, πάντοτε συγκεκριμένα οφέλη, καμιά φορά και για απλή ικανοποίηση της προσωπικής του εμπάθειας).
Είναι γι’ αυτό ο συκοφάντης επί πλέον και άτομο όχι υγιές και όχι προσαρμοσμένο στα κοινωνικά μέτρα. Είναι ανασφαλής, μειονεκτικός, κατατρύχεται από ανώμαλες ψυχικές παρορμήσεις, είναι ζηλόφθων και χαμερπής, ταπεινός και μικροπρεπής, αναζητεί την καταξίωσή του και την επιτυχία, όχι σε δικές του θετικές προσφορές, αλλά στη μείωση του άλλου.
Είναι στην τακτική του και στις επιλογές του ο συκοφάντης δειλός και καθόλου γενναίος. Γιατί δεν τολμά να βγει άφοβα στο φως και να αναλάβει την ευθύνη των ισχυρισμών και καταγγελιών του. Γι’ αυτό, είτε κρύβεται ο ίδιος πίσω από την ανωνυμία, είτε ομιλεί μεν επώνυμα, όμως αποφεύγει να κατονομάσει ή να κάνει τις κατηγορίες του συγκεκριμένες. Αφήνει, πάντως, να χυθεί το δηλητήριο υπολογίζοντας, ότι «εις το τέλος κάτι θα μείνει».
Εάν τα χαρακτηριστικά αυτά του συκοφάντη είναι στην ατομική του δράση επιβλαβή για την κοινωνία, αντιλαμβάνεται κανείς πόσο επικίνδυνη είναι η δράση του, όταν αυτή γίνεται στον δημόσιο βίο, στα κοινά, στην πολιτική δράση. Δεν είναι μόνον, που ζημιώνονται άτομα έντιμα και χρήσιμα στα δημόσια πράγματα, αλλά μολύνεται και νοθεύεται η πολιτική μας ζωή, αφού και οι συκοφάντες πολλές φορές επικρατούν και οι διαδικασίες και οι θεσμοί πάσχουν.
Ο πολιτικός συκοφάντης είναι ο πιο επικίνδυνος. Διότι έχει, υποτίθεται, κάποια υπόσταση και κάποιες αυξημένες δυνατότητες, ιδιαίτερα μάλιστα όταν καλύπτεται και με ασυλία. Διότι έχει «απήχηση» και κατέχει δημόσιο βήμα. Διότι ακολουθείται από πολλούς. Διότι έχει ρόλο ηγετικό και αναλαμβάνει αρμοδιότητες και εξουσίες. Γι’ αυτό και γίνεται ο πολιτικός συκοφάντης αδίστακτος και, συνεπώς, άκρως επικίνδυνος. Δεν έχει πολλές φορές όρια. Η μανία της επιβολής, τα ελατήρια της φιλοδοξίας και η επιδίωξη της ανάδειξης και επικράτησης τον κατακυριεύουν. Αν, μάλιστα, τύχει να κινδυνεύει ο ίδιος ή να ατυχήσει, ή να εμπλακεί σε προβλήματα ή παραμεριστεί, τότε πλέον τίποτε δεν τον σταματά.
Ο αποτυχημένος πολιτικός συκοφάντης είναι το πιο αηδές και αποκρουστικό άτομο. Και πολλές φορές γίνεται εντελώς γελοίο. Δεν είναι παράξενο, που τη μια στιγμή υμνεί και δοξάζει και την άλλη φτύνει εκεί που προηγουμένως έγλειφε. Αν το παραμερίσουν, ισχυρίζεται ότι έπεσε θύμα της …εντιμότητας και της ευσυνειδησίας του. Αν αγνοηθεί και υποτιμηθεί, βάλλει κατά των τέως κυρίων του (πολλάκις ευεργετών του). Ηρωοποιεί την πτώση του, προσπαθεί να σηκώσει το ανάστημά του (εκείνο, που προηγούμενα έσκυβε), μεγαλώνει την φωνή του και παριστάνει τον αδιάφθορο, τον σπουδαίο, τον τιμητή των άλλων.
Ετσι, γελοιοποιημένος, ο πολιτικός συκοφάντης, παραδομένος στις διεστραμμένες ψυχικές παρορμήσεις του και στο άγχος και τον φόβο του πολιτικού αφανισμού, επιχειρεί αντιπερισπασμούς, επιδιώκει την διάσωσή του με την εξουδετέρωση των άλλων, με τη μείωση των άλλων, ώστε αυτός να φαντάζει …ανώτερος, καλύτερος.
Ετσι, όμως, ο πολιτικός συκοφάντης αυτοπαγιδεύεται και γιατί ο δρόμος που διάλεξε είναι αδιέξοδος. Και γιατί η συνέχεια είναι ανεξέλεγκτη και γιατί δεν απευθύνεται σε άφρονες ή αμνήμονες. Αλλά και διότι, επιτέλους, οι συκοφαντούμενοι δεν είναι δυνατόν να καθίσουν με σταυρωμένα χέρια, ούτε να ανεχθούν μια τέτοια κακοποιό δράση να εξελιχθεί ανεμπόδιστη και ατιμώρητη. Και διότι, τέλος, ο συκοφάντης θα κληθεί να αποδείξει τους ισχυρισμούς του. Και αν δεν το πράξει, πάει, τελείωσε. Τότε θα υποστεί τις συνέπειες των επιλογών και πράξεών του. Ας θυμηθούμε έναν λόγο, που ειπώθηκε από έναν μεγάλο ξένο νομικό: «Όποιος οικειοθελώς μεταβάλλεται σε σκώληκα, δεν πρέπει έπειτα να παραπονείται διότι ποδοπατείται».
Αλλοίμονο, γέμισε η πολιτική μας ζωή από «σκώληκες», θλιβερά κρούσματα, που προφανώς υπολογίζουν και στην ανοχή των αδικουμένων και θυμάτων των συκοφαντιών τους. Όμως θα υπάρξει τέτοια ανοχή; Η αηδία βέβαια πλεονάζει. Όμως, έντονος είναι ο προβληματισμός εάν πρέπει μια τέτοια συμπεριφορά να αφήνεται ανεξέλεγκτη και ατιμώρητη.
Πάντως, οι ίδιοι οι συκοφάντες, δηλητηριώδεις και αδίστακτοι, μπαίνουν σε ένα αδιέξοδο που μόνοι τους επέλεξαν. Ποιος ξέρει ποιες αυτοκαταστροφικές παρορμήσεις τούς παρακινούν. Βέβαιο είναι πως μόνοι τους διάλεξαν και ανεζήτησαν το τέλος τους, κάνοντας εχθρούς τους εαυτούς τους.
* ΠΗΓΗ Άρθρου : Επιστολές: 2019-12-30 – 12:44:25 ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ
