‘ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ -ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ‘ΠΡΑΣΙΝΗΣ’ ΚΑΙ ‘ΕΥΦΥΟΥΣ’ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ.

Της Άσπας Γοσποδίνη
Καθηγήτρια «Πολεοδομίας και Αστικού Σχεδιασμού»*

Οι καταστροφικές πλημμύρες του κυκλώνα ‘Ιανός’ το 2020 και κυρίως, οι πρόσφατες καταστροφικές πλημμύρες ‘Daniel’ και ‘Elias’ που έπληξαν τη Θεσσαλία, απέδειξαν ακόμη μια φορά ότι ο σχεδιασμός των πόλεων πρέπει να αλλάξει, και να προσαρμοστεί στις συνθήκες της κλιματικής κρίσης. Ειδικότερα, ο σχεδιασμός των ελληνικών πόλεων σε ευάλωτες περιοχές όπως η Θεσσαλία, πρέπει να προσαρμοστεί στις συνθήκες της κλιματικής κρίσης με ταχύτατους ρυθμούς.
Τα φαινόμενα που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή έχουν σοβαρές επιπτώσεις στις πόλεις. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα όπως έντονοι και παρατεταμένοι καύσωνες, ισχυρές καταιγίδες, κυκλώνες, τυφώνες, κ.α., δημιουργούν κινδύνους (α) για τη ζωή των ανθρώπων και των ζώων, (β) για το φυσικό περιβάλλον από πυρκαγιές δασών, υπερχειλίσεις ποταμών, κατολισθήσεις βουνών, κ.α., και (γ) για τις υποδομές των πόλεων και περιοχών, όπως καταστροφές γεφυρών, δρόμων, οικισμών, κ.α. Τέλος, τα ακραία καιρικά φαινόμενα λόγω της κλιματικής κρίσης, δημιουργούν μεγαλύτερες ανέγκες σε ψύξη και θέρμανση, και έτσι, ανακυκλώνουν και μεγεθύνουν το πρόβλημα συσσώρευσης αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.
Ειδικότερα οι ακραίοι καύσωνες στις Μεσογειακές πόλεις, όπως οι Ελληνικές πόλεις, έχουν ιδιαιτέρως αρνητικές επιπτώσεις ενισχύοντας το φαινόμενο της «αστικής θερμικής νησίδας». Ο όρος αναφέρεται στην παρατηρούμενη αυξημένη θερμοκρασία του αέρα στις πόλεις σε σχέση με την ύπαιθρο γύρω από τις πόλεις. Η διαφορά της θερμοκρασίας του αέρα μέσα και έξω από την πόλη επηρεάζεται από την πυκνότητα της δόμησης των αστικών περιοχών (ψηλά και πυκνά κτήρια, ή, αραιά και χαμηλά κτήρια), τα υλικά κατασκευής των κτηρίων (θερμοαπορροφητικά ή ψυχρά υλικά), τον προσανατολισμό του δικτύου των δρόμων σε σχέση με την κατεύθυνση του κυρίαρχου ανέμου στην περιοχή ο οποίος μπορεί να ευνοεί ή να αποτρέπει τον φυσικό αερισμό της πόλης, την έκταση των χώρων πρασίνου της πόλης. Για παράδειγμα στην περιοχή της Αθήνας, αυτή η διαφορά μπορεί να φτάνει έως και τους 8-10 βαθμούς.

1. Κτίζοντας την Ανθεκτικότητα των Ευρωπαϊκών πόλεων στην κλιματική αλλαγή.
   Αντιδρώντας με καθυστέρηση στην κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της, η παγκόσμια κοινότητα προχώρησε (στις 22 Απριλίου 2016 , Ημέρα της Γης), στην Συμφωνία του Παρισιού, ένα παγκόσμιο σχέδιο δράσης για τον περιορισμό του φαινομένου του θερμοκηπίου και της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Το σχέδιο αυτό, αποτελεί μέρος της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC).
   Η Ευρωπαϊκή Ένωση επικύρωσε την Συμφωνία του Παρισιού στις 5 Οκτωβρίου 2016, και προχώρησε το 2019 στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) η οποία στοχεύει να μετατρέψει την ΕΕ σε μια σύγχρονη, αποδοτική ως προς τη χρήση των φυσικών πόρων και ανταγωνιστική οικονομία, εξασφαλίζοντας τα εξής:
   • ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ: μηδενικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050
   • Βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη των Ευρωπαϊκών πόλεων και περιφερειών: Ανάπτυξη αποσυνδεδεμένη από τη χρήση φυσικών πόρων ενέργειας και με σεβασμό στο περιβάλλον.
   • Ενσωμάτωση και σύγκλιση όλων των Ευρωπαϊκών πόλεων και περιφερειών: Κανένας Ευρωπαίος πολίτης και καμιά Ευρωπαϊκή περιφέρεια δεν πρέπει να μείνει στο περιθώριο της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της βιώσιμης ανάπτυξης.
   Στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέσμευσε τις χώρες-μέλη της ΕΕ να προχωρήσουν σε Στρατηγικά Σχέδια ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των πόλεων και των Περιφερειών, και να εφαρμόσουν νέες προσαρμοσμένες πολιτικές για την ενέργεια, τις μεταφορές και τη φορολογία με κύριο σκοπό τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
   Ωστόσο, σε σχέση με αυτές τις δεσμεύσεις, σημειώνεται μέχρι σήμερα ανομοιογενής πρόοδος στις διάφορες χώρες-μέλη. Ενώ σήμερα περίπου το 75% των Ευρωπαίων πολιτών ζουν σε πόλεις, το 1/3 των Ευρωπαϊκών πόλεων δεν έχει ακόμη στρατηγικό σχέδιο για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι καμία από τις πόλεις της Βουλγαρίας ή της Ουγγαρίας δεν εφαρμόζει πολιτικές για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Αντιθέτως, στην Πολωνία, τη χώρα με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από τον άνθρακα, το 97% των πόλεων έχει κάποιο σχέδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ακολουθούν η Γερμανία (81% των πόλεων), η Ιρλανδία (80%), η Φινλανδία (78%) και Σουηδία (77%). Στις τελευταίες θέσεις βρίσκεται η χώρα μας.
2. Οι ελληνικές πόλεις: Οι νέες προκλήσεις και η έλλειψη Στρατηγικών Σχεδίων για ενίσχυση της ανθεκτικότητας έναντι της κλιματικής αλλαγής.
   Στη χώρα μας, σύμφωνα με τις επιστημονικές εκτιμήσεις, μέχρι το 2050 οι ημέρες με καύσωνα στην Ελλάδα θα αυξηθούν κατά 15 – 20 ετησίως, η βροχόπτωση θα μειωθεί από 10% έως 30%, οι ημέρες υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς θα αυξηθούν από 15% έως και 70% και τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα είναι πολύ πιο συχνά. Συνολικά σε επίπεδο της χώρας ολόκληρης, αν ισχύσει το «αισιόδοξο» σενάριο η θερμοκρασία θα αυξηθεί περί τους 2 βαθμούς μέχρι τα μέσα του αιώνα. Αν ισχύσει το «μεσαίο» θα αυξηθεί μέχρι και 2,5 βαθμούς, ενώ αν ισχύσει το εφιαλτικό σενάριο, η αύξηση θα φτάσει τους 3,4 βαθμούς στην ηπειρωτική Ελλάδα. Όπως αναφέρεται από ερευνητές, η χώρα αποκτά σταδιακά θερμότερο και ξηρότερο κλίμα, με ακραία καιρικά φαινόμενα που θα είναι εντονότερα, συχνότερα και με μεγαλύτερη διάρκεια. Η μέση θερμοκρασία στη χώρα μας θα αυξηθεί παντού, αλλά περισσότερο στην Πάτρα, την Καλαμάτα και την Αθήνα. Ταυτοχρόνως, οι εκτιμήσεις για τη συχνότητα ημερών πολύ υψηλής βροχόπτωσης, με ύψος υετού μεγαλύτερο από 20mm, υποδεικνύουν αύξηση του κινδύνου πλημμυρικών φαινομένων, με τον μεγαλύτερο κίνδυνο να εντοπίζεται στη Θεσσαλονίκη, τα Ιωάννινα, τη Λάρισα και τον Βόλο, αλλά και γενικότερα σε περιοχές της Περιφέρειας Θεσσαλίας, της Κεντρικής, Βόρειας και Δυτικής Ελλάδας. Παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις, μέχρι σήμερα ελάχιστες ελληνικές πόλεις έχουν εκπονήσει στρατηγικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την ενίσχυση της ανθεκτικότητα τους. Αυτές είναι κυρίως οι μεγαλύτερες πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη) ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών πόλεων δεν έχουν κάνει κανένα βήμα σε αυτήν την κατεύθυνση.
   Ειδικότερα, η πόλη του Βόλου, εμφανίζεται ως ιδιαίτερα ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή, και ταυτόχρονα, είναι τελείως απροετοίμαστη για την αντιμετώπισή της. Ενδεικτικά αναφέρουμε στοιχεία περιβαλλοντικής υποβάθμισης όπως ορατά σημεία διάβρωσης και ερημοποίησης γεωργικών εκτάσεων. Η ρύπανση της ατμόσφαιρας κυρίως από μεγάλες βιομηχανικές μονάδες έχει επηρεάσει αρνητικά το μικροκλίμα της πόλης και κυρίως, την υγεία των κατοίκων. Ο Παγασητικός Κόλπος φορτίζεται συνεχώς από αστικά και βιομηχανικά υγρά απόβλητα, κυρίως των 50 ελαιοτριβείων που λειτουργούν γύρω από τον Παγασητικό. Και μετά από τις πρόσφατες πλημμύρες, η ρύπανση του Παγασητικού έχει κατακόρυφα αυξηθεί. Η ρύπανση εδάφους στη Θεσσαλία είναι μεγάλη από βιομηχανικές δραστηριότητες, αλλά και από γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες με τη χρήση λιπασμάτων και παρασιτοκτόνων, βαρέων μετάλλων για πρώτη ύλη είτε σαν καταλύτες, κ.α. Το καλοκαίρι, το φαινόμενο της «αστικής θερμικής νησίδας» στην πόλη περιορίζει σημαντικά τη θερμική άνεση των κατοίκων.
   Στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχουν εκπονηθεί έρευνες για την πόλη του Βόλου, και όλες τις Θεσσαλικές πόλεις, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς της. Προτείνουν τη στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τον ενεργειακό σχεδιασμό των κτηρίων με ενσωμάτωση στο σχεδιασμό τους στοιχείων παραγωγής και αποθήκευσης πράσινης ενέργειας, τη δημιουργία πιλοτικών αστικών περιοχών με μειωμένες ή/και μηδενικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (zero carbon cities), τη δημιουργία φυτεμένων δωμάτων και κατακόρυφων τοίχων στα δημόσια κτήρια (σχολεία, δημοτικά κτήρια, πανεπιστημιακά κτήρια), την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων πρασίνου στην πόλη, τη δημιουργία μεγάλων δικτύων πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων για την ενθάρρυνση της κίνησης πεζή και με ποδήλατο, τη μετατροπή υφιστάμενων εργοστασίων, ή, τη δημιουργία νέων εργοστασίων ως σύγχρονες μονάδα καύσης μη ανακυκλώσιμων οργανικών απορριμμάτων της πόλης για την παραγωγή φθηνής ενέργειας για την θέρμανση της πλειοψηφίας των νοικοκυριών σύμφωνα με το παράδειγμα της μονάδας Waste-to-energy CHP Amager Bakke στην Κοπεγχάγη (Εικ.1), κ.α. Στο πλαίσιο της ενεργειακής κρίσης που βιώνουν όλες οι χώρες της ΕΕ, αυτή η πολιτική θα είναι σωτήρια για όλα τα νοικοκυριά των μικρομεσαίων οικονομικά στρωμάτων.

Εικ. 1 Waste-to-energy CHP Amager Bakke στην Κοπεγχάγη. Χωρίς να ρυπαίνει την ατμόσφαιρα, η συγκεκριμένη μονάδα καίει το 25% των απορριμμάτων της πόλης που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν και χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρισμού και θέρμανσης για τα νοικοκυριά με χαμηλό κόστος.

3. Κτίζοντας την Ανθεκτικότητα των πόλεων της Περιφέρειας Θεσσαλίας στην κατεύθυνση ‘ευφυούς’ & ‘πράσινης’ ανάπτυξης (‘smart’ & ‘green’ development’).

Οι νέες συνθήκες της κλιματικής κρίσης δημιουργούν νέες προκλήσεις και νέες ευκαιρίες για τις Θεσσαλικές πόλεις στην κατεύθυνση ‘ευφυούς’ & ‘πράσινης’ ανάπτυξης (‘smart’ & ‘green’ development’). Είναι επιτακτικό αφενός να μειώσουμε δραματικά τους κινδύνους από την κλιματική κρίση, και αφετέρου, να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Οι προτεινόμενες κατευθύνσεις Σχεδίων, έργων και δράσεων για τον ανασυγκρότηση των πόλεων της Περιφέρειας Θεσσαλίας είναι οι εξής:

Πρώτον, και σημαντικότερο όλων, η σύνταξη Στρατηγικού Σχεδίου ενίσχυσης της Ανθεκτικότητας έναντι της κλιματικής αλλαγής σε όλες τις πόλεις της Περιφέρειας Θεσσαλίας, με πληθυσμό μεγαλύτερο των 10.000 κατοίκων, ώστε όλα τα έργα να εντάσσονται σε ένα συνολικό σχεδιασμό, και να μην είναι σημειακά και αποσπασματικά.
• Το Στρατηγικό Σχέδιο Ανθεκτικότητας πρέπει να θεσμοθετηθεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με συγκεκριμένες προϋποθέσεις και απαραίτητα παραδοτέα, ώστε να αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης από όλους τους σχετικούς Διπλωματούχους μηχανικούς (Μηχ. Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Ανάπτυξης, Αρχιτέκτονες Μηχανικοί, Πολιτικοί Μηχανικοί, Μηχανικοί Περιβάλλοντος) και όχι μόνον από πανεπιστημιακούς καθηγητές και ερευνητές στα πλαίσια ερευνητικών προγραμμάτων.
• Τα Στρατηγικά Σχέδια Ανθεκτικότητας θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέσω της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
• Τα Στρατηγικά Σχέδια Ανθεκτικότητας των Θεσσαλικών πόλεων είναι κατεπείγοντα μελετητικά έργα, και πρέπει να έχουν πολύ σύντομο χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης, – το πολύ ενός έτους από την ανάθεσή τους.

3.1 Έργα και δράσεις στην κατεύθυνση της ‘πράσινης’ ανάπτυξης των Θεσσαλικών πόλεων.

1. Στρατηγικές Πράσινες αστικές αναπλάσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας, με στόχους τη βελτίωση του μικροκλίματος μέσα στις πόλεις, την καλύτερη ποιότητα ζωής των κατοίκων στα κέντρα των Θεσσαλικών πόλεων, και την θερμική άνεσή τους κατά τη θερινή περίοδο, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους καύσωνα που προβλέπεται να αυξηθούν σε διάρκεια και να ενταθούν σε μέγιστες θερμοκρασίες (βλ. Εικ. 2, 3, 4).
2. Αναπλάσεις των παρόχθιων/παραποτάμιων ζωνών και θέσπιση ειδικών όρων δόμησης σε παρόχθιες γειτονιές των πόλεων, με στόχους να μην πλημμυρίζουν οι παρόχθιες περιοχές, να μην καταστρέφονται κτηριακές υποδομές και κατοικίες, και ταυτοχρόνως να αυξήσουμε τις υποδομές των πόλεων σε χώρους κοινόχρηστου πρασίνου, να δημιουργήσουμε νέα αστικά τοπία σε συνδυασμό με τα φυσικά υδάτινα στοιχεία (θάλασσα, λίμνες, ποταμοί, χείμαρροι) και να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των κατοίκων.
3. Δημιουργία δικτύου πράσινων και μπλε υποδομών σε όλες τις πόλεις της Περιφέρειας Θεσσαλίας, με στόχους την καλύτερη αξιοποίηση των φυσικών υδάτινων στοιχείων των Θεσσαλικών πόλεων, και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων στα κέντρα των Θεσσαλικών πόλεων.
4. Υποχρεωτικός Ενεργειακός σχεδιασμός όλων των νέων κτηρίων με ενσωμάτωση στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και την κατασκευή των νέων κτηρίων στοιχείων παραγωγής ενέργειας (π.χ. φωτοβολταϊκά) και κατασκευαστικών υλικών νέων τεχνολογιών, όπως τα ‘ψυχρά’ υλικά με στόχο την παραγωγή από το ίδιο το κτήριο της ενέργειας που χρειάζεται για να λειτουργήσει.
5. Υποχρεωτική ενεργειακή αναβάθμιση των παλιών κτηρίων, κάνοντας την αρχή από τα δημόσια κτήρια των Δήμων και της Περιφέρειας.
6. Δημιουργία μη ρυπογόνων, υψηλής τεχνολογίας σταθμών καύσης οργανικών απορριμμάτων και παραγωγή φτηνής ενέργειας για όλα τα νοικοκυριά. Αυτή η πολιτική θα βελτιώσει την ποιότητα της ατμόσφαιρας των Θεσσαλικών πόλεων με την μείωση της καύσης ορυκτών πρώτων υλών (πετρέλαιο, καυσόξυλα, πέλετ) στην κατεύθυνση της μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των πόλεων.
7. Ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας με άμεση ολοκλήρωση των έργων των δικτύων πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων στις Θεσσαλικές πόλεις σύμφωνα με τα θεσμοθετημένα σχέδια (ΣΒΑΚ).

Οι παραπάνω μελέτες και τα έργα αστικών αναπλάσεων αυτής της κατηγορίας μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης στον άξονα «Πράσινη Μετάβαση» του Σχεδίου Ελλάδα 2.0 όπου προβλέπεται ή ένταξη στρατηγικών πράσινων αναπλάσεων.

Εικ. 2 Φυτεμένο δώμα (πράσινη ταράτσα) σε πολυκατοικία. Εικ. 3 Φυτεμένος τυφλός τοίχος σε κτήριο.

Εικ.4 Αστικές Αναπλάσεις για την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων πρασίνου και των χώρων στάθμευσης.
Αριστερά: Ενοποίηση 4 ή 6 οικοδομικών τετραγών με πεζοδρόμηση των υφιστάμενων δρόμων.
Δεξιά: ‘Κατά χρήση’ ενοποίηση των ακαλύπτων των οικοπέδων στο εσωτερικό του οικοδομικού τετραγώνου,

3.2 Έργα και δράσεις στην κατεύθυνση της ‘ευφυούς’ ανάπτυξης των Θεσσαλικών πόλεων.
Προτείνεται πρώτον, η δημιουργία ΝΕΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ «ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ & ΕΥΦΥΙΑΣ» σε κάθε Δήμο και σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα της Θεσσαλίας με στελέχωση ανάλογα με τον πληθυσμό κάθε Δήμου και Περιφερειακής Ενότητας, και με πρόσληψη αφενός Μηχανικών με ειδίκευση στην ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης της πόλης, αλλά και την συνεχή ανανέωση των προτάσεων-λύσεων για τα συγκεκριμένα προβλήματα κάθε πόλης (όπως Μηχ. Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Ανάπτυξης, Αρχιτέκτονες Μηχανικοί, Πολιτικοί Μηχανικοί, Μηχανικοί Περιβάλλοντος). Και αφετέρου, μηχανικούς Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και δικτύων, Πληροφορικούς, κ.α., για τη συντήρηση των servers και την ανάπτυξη του δικτύου, καθώς και τη δημιουργία ειδικών εφαρμογών για την προσφορά πλήθους ηλεκτρονικών υπηρεσιών στους πολίτες. Ειδικότερα, προτείνονται τα εξής:

1. Η δημιουργία νέων Δημόσιων Ψηφιακών Υποδομών για την ανάπτυξη ‘ευφυών πόλεων’ (‘smart cities”) στη Θεσσαλία με υποδομές Υπερυψηλής Ευρυζωνικότητας και ελεύθερο WiFi σε όλους τους χώρους σε κάθε πόλη.
2. Ανάπτυξη ειδικής εφαρμογής για συνεχή 24-ωρη ενημέρωση των πολιτών για ακραία φαινόμενα και κινδύνους όπως σεισμούς, πλημμύρες, πυρκαγιές, καύσωνες, κλπ.
3. Ανάπτυξη εφαρμογών στον τομέα της ευφυούς διακυβέρνησης και άμεσης δημοκρατίας για την εύκολη ηλεκτρονική συμμετοχή των πολιτών στη διαβούλευση και τη λήψη αποφάσεων των Δήμων και της Περιφέρειας,
4. Ανάπτυξη εφαρμογών στον τομέα της ευφυούς επιχειρηματικότητας για ηλεκτρονικές υπηρεσίες για την έναρξη, λειτουργία, ανάπτυξη, προβολή και διασύνδεση των τοπικών επιχειρήσεων,
   Ειδικότερα, στον τομέα του ευφυούς ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ: δημόσιες επενδύσεις και έργα για τη μετατροπή των τουριστικών περιοχών και κυρίως των νησιών μας σε ευφυείς τουριστικούς προορισμούς (ηλεκτρονικές υπηρεσίες προς τους τουρίστες για όλα όσα θα χρειαστούν για τη μετακίνηση και διαμονή τους),
   Στον τομέα του ευφυούς αγροτουρισμού, έργα υποδομής και δράσεις υποστηρικτικές σε δήμους/κοινότητες της υπαίθρου, στοχεύοντας στην χρήση των νέων τεχνολογιών για την προώθηση ήπιας τουριστικής ανάπτυξης ως κύρια διέξοδο οικονομικής διαφοροποίησης.
5. Ανάπτυξη εφαρμογών στον τομέα του ευφυούς περιβάλλοντος, με υποδομές συνεχούς καταγραφής μέσω sensors, και ανοικτά δεδομένα στο διαδίκτυο, σχετικά με την ρύπανση της ατμόσφαιρας της πόλης με εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από βιομηχανίες, κυκλοφορία αυτοκινήτων, κ.α., 24-ωρη ηλεκτρονική ενημέρωση των πολιτών, συνεχής έλεγχος της ποιότητας της ατμόσφαιρας και αυτόματη επιβολή προστίμων στα πλαίσια του στόχου των μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (zero carbon cities),
6. Ανάπτυξη εφαρμογών στον τομέα της ευφυούς διαβίωσης και των ευφυών κοινωνιών, με ηλεκτρονική ενημέρωση, εκπαίδευση και κατάρτιση των πολιτών στις νέες ψηφιακές τεχνολογίες από τους Δήμους και την Περιφέρεια.

Οι παραπάνω δράσεις και έργα ανάπτυξης ευφυίας μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης στον άξονα «Ψηφιακή Σύγκλιση» του Σχεδίου Ελλάδα 2.0, όπου προβλέπεται ή ένταξη έργων και δράσεων για την ανάπτυξης ευφυίας των πόλεων.

*

Καθηγήτρια «Πολεοδομίας και Αστικού Σχεδιασμού»
Διευθύντρια του ΜΠΣ «Αστικές Αναπλάσεις, Αστική Ανάπτυξη & Αγορά Ακινήτων,
Διευθύντρια του ερευνητικού εργαστηρίου «Μορφολογίας και Σχεδιασμού Αστικού Χώρου»
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας,
Υποψ. Ευρωβουλευτής ΚΙΝΑΛ (2019)
Υποψ. Βουλευτής Μαγνησίας ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής (2023)
Γραμματέας του Τομέα Δημόσιων Υποδομών ΚΙΝΑΛ (2019-2022)
Γραμματέας του Τομέα Χωροταξίας ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής (2022 – )